UMS HOPMI

Na het project met het houten seriemeubilair van Grimmon in 1932 experimenteerde de Utrechtsche Machinale Stoel- en Meubelfabriek (UMS) met een zeer revolutionaire reeks verchroomd metalen meubilair van getrokken stalen buis. Daarbij had de fabriek nu ook de internationale markt op het oog. De modellen werden ontworpen door de architecten Ad Grimmon en Herman MertensinfoHermann Friedrich, Batavia (Jakarta, Nederlands-Indië / Indonesië; Duitse ouders), 15-08-1885 – Loosdrecht 27-01-1960 (74) en gemaakt in samenwerking met bedrijfsleider Tulp van de Utrechtse N.V. Slotenfabriek HOPMI (Hollandsche Patent Metaal Industrie) aan de Biltstraat 150. HOPMI produceerde fietssloten en bagagedragers; voor de samenwerking met UMS werd de productie uitgebreid met frames voor het stalenbuismeubilair.

Uitneembare Meubelen van Staal (UMS)
Het Archief Grimmon bevat een brochure van UMS onder het woordspelige motto Uitneembare Meubelen van Staal (UMS). Daarin zijn de meubelen van Grimmon en Mertens afgebeeld: (bioscoop)stoelen, tafels, een dressoir, een schoolbank en zelfs een kerkbank. Vermeld wordt dat de geheel demontabele meubels in compacte dozen eenvoudig te transporteren (en te exporteren) zijn, ofwel: ‘IKEA avant la lettre’.infoRibbens, NRC 12/13 mei 2013
De verbinding bestaat uit losse hulzen met linkse en rechtse schroefwinding, waarin de pijpen of buizen geschroefd worden. Op deze verbindingsconstructie is octrooi aangevraagd. De zittingen zijn geschroefd op tabletjes, welke aan de buizen gelast zijn. Door een handige vinding van staafjes en knopjes is het gestoffeerde kussen van de achterrug afneembaar. De onderzijden van de stalen buizen, dus de delen die de grond raken, zijn ingedeukt, waardoor de stoelen vaste draagpunten hebben en het waggelen voorkomen wordt.”infoUMS (1934) De stalen kerkbank bevat eiken of gelakt houtwerk.infoHet Rooms-Katholieke Bouwblad 4 (1933), nr.13, p. 206
Over het dressoir bestaat enige onduidelijkheid. De UMS-brochure vermeldt dat de daarin afgebeelde meubels door Grimmon en Mertens zijn ontworpen, maar volgens Paul BromberginfoAmsterdam 12-07-1893 – Amsterdam 11-05-1949 (55) zou dit kastje een ontwerp van Cees Braakman zijn.info1917-1995 (78) infoVreeburg, Martens (1983), p. 28

Huiselijk karakter
De UMS HOPMI meubelen waren voor het eerst te zien op de Najaarsbeurs 1932.infoVreeburg, Martens (1983), p. 28 Bij Dirk Braakman,infoDirk Lubertus, Waddinxveen 25-09-1885 – Utrecht 17-09-1966 (80) bedrijfsleider van UMS, stonden in 1933 enkele HOPMI stoelen van Grimmon en Mertens in huis.
Op de Najaarsbeurs 1934 werden de meubelen nogmaals getoond, in de beursstand van de Vereeniging voor Bitumeuze Wegconstructies, die door Mertens was ontworpen. De modellen werden “zeer gunstig beoordeeld” door de bezoekers van de beurs, ze vonden er “het huiselijke karakter” in terug, mede door de bekleding met levendige stoffen.
Na afloop van de Najaarsbeurs toonde UMS de modellen in zijn toonkamers aan de Catharijnesingel 34, hoek Stationsstraat in Utrecht. 

Kindermeubilair
Op de website van Pastoe staat dat de demontabele stalen buisstoelen, waarbij alleen Mertens als ontwerper wordt genoemd, al even gedurfd en origineel zijn als de eerder seriemeubels van Grimmon. “Maar ook hiervan blijft het commerciële succes uit.”
Desondanks zette HOPMI het experiment voort. In 1936 ontwierp Grimmon een reeks kindermeubilair in opdracht van de slotenfabriek, inmiddels gevestigd aan de Jan Meyenstraat 50 in Utrecht. Na de oorlog keerde HOPMI terug naar de productie van fietsonderdelen, en ontwikkelde hiernaast radiospoelen, die werden genoemd naar werkmeester Tulp. In de jaren ’50 verhuisde HOPMI de fabriek naar Bilthoven en fuseerde er in 1960 met Inventum.

In 1934 had Gerrit RietveldinfoGerrit Thomas, Utrecht 24-06-1888 – Utrecht 26-06-1964 (76) de bekendste UMS HOPMI stoel ontworpen; mogelijk was hij ook te zien op de Najaarsbeurs 1934. Deze Rietveldstoel is in 2013 opnieuw uitgebracht in een beperkte oplage.

© Archief Grimmon

 

Print Friendly, PDF & Email