Hoewel van katholieke komaf, gingen Ad en Piet Grimmon naar de Openbare Lagere School III.
Grimmon (1941)
Beroepsonderwijs
In de tweede helft van de 19e eeuw kwam het beroepsonderwijs in Nederland op gang, nadat bij de Great Exhibition of the Industry of All Nations van 1851 in Londen was gebleken dat Nederland in internationaal opzicht hopeloos achterliep. Het beroepsonderwijs had tot doel de omstandigheden voor de werkende klasse te verbeteren. Het schoolregime was rigide: drie jaar leertijd, 54 uur les per week, geen schoolvakanties, ‘s morgens theorie (Nederlands, rekenen, technisch tekenen, wis-, natuur- en werktuigkunde) en ‘s middags praktijk (smeden en timmeren). Theorie en praktijk werden zoveel mogelijk gekoppeld.Stadsarchief Amsterdam, Archiefbank 1056
De familie Grimmon woonde aan de Wijttenbachstraat 11 III in Oost toen Ad en Piet de driejarige beroepsopleiding aan de Tweede Ambachtsschool, Westerstraat 187 volgden (in dit gebouw is sinds 2008 Studio Marcel Wanders / Moooi gevestigd). Aansluitend trad Ad Grimmon, 17 jaar oud, als tekenaar in dienst bij metaalfabriek Koper. Tegelijkertijd zette hij zijn opleiding voort aan de Avond Ambachtsschool, Weteringschans 165-169, waar hij lessen in houtbewerking, elektrotechniek, machineconstructie en handtekenen volgde. Hier kreeg hij boetseerles van Wilhelm Rädecker,Steinebach an der Wied (D), 01-08-1851 – ? 02-12-1936 (85) Gesprek Ype Koopmans, 13-08-2015, Gorssel vader van John Rädecker,Johannes Anton, Amsterdam 05-09-1885 – Amsterdam 12-01-1956 (70) met wie hij zijn hele leven bevriend zou blijven en die beeldhouwer zou worden. De ruim vijftigjarige vriendschap tussen Ad Grimmon en John Rädecker moet op deze opleiding zijn ontstaan.
Mathieu Lauweriks
In 1902 moest Piet Grimmon in militaire dienst; Ad werd vrijgesteld vanwege een ‘lichamelijk gebrek’.Militieregisters MRSAA00146000085 lotingnr. 3722, advies 20 (22 december 1902) Misschien had deze fysieke beperking te maken met de ziekenhuisopname in het Binnengasthuis, waar Ad op negenjarige leeftijd gedurende vier weken opgenomen was geweest.
Hoe dan ook, in 1902 hij ging als bouwkundig tekenaar in de leer bij Mathieu Lauweriks.Johannes Ludovicus Mattheus, Roermond 25-08-1864 – Amsterdam 15-04-1932 (68) Lauweriks werkte toen voor Woningrichtingsatelier N.V. ‘t Binnenhuis dat in 1900 op initiatief van onder meer Hein BerlageHendrik Petrus, Amsterdam 21-02-1856 – Den Haag 12-08-1934 (78) was geopend aan het Rokin 120. Beoogd werd om goede, betaalbare meubels te maken en om een verkooplokaal te worden voor Amsterdamse (meubel)kunstenaars, die ook op bestelling werkten. Beide doelstellingen mislukten. De meubels waren duur en de firma wist nauwelijks andere ontwerpers te betrekken dan de oprichters. ‘t Binnenhuis verhuisde in 1907 naar een groot nieuw pand aan de Raadhuisstraat 48-50 en bleef daar gevestigd tot 1922; daarna was deze locatie niet meer betaalbaar. De firma werd, mede in de context van de economische crisis, in 1929 geliquideerd.
Lauweriks was in 1895 een architectenbureau begonnen met Karel de Bazel;Karel Petrus Cornelis, (Den) Helder 14-02-1869 – Amsterdam 28-11-1923 (54) ze hadden elkaar leren kennen bij het architectenbureau van Pierre Cuypers.Petrus Josephus Hubertus, Roermond 16-05-1827 – Roermond 03-03-1921 (93) Hun lidmaatschap van de ethisch-anarchistische Vereniging Wie denkt overwint zou hebben geleid tot hun vertrek bij het bureau van de streng katholieke Cuypers, die de neogotiek in Nederland introduceerde. In 1896 richtten ze de theosofische Vâhana Loge1897-1931 op, van waaruit ze samen met schilderes Cato GruntkeCatharina Elisabeth, Amsterdam 29-03-1872 – Velsen 22-03-1951 (78) gedurende drie jaar cursussen gaven in tekenen, kunstgeschiedenis en esthetica.
Theosofie
Mariël Polman en Klaas van Harten gaven in 2012 een inleiding voor de Loge Amsterdam van de Theosofische Vereniging in Nederland onder de noemer Maat en Kleur. In een toelichting hierop zetten zij uiteen dat de Vâhana Loge de relatie tussen theosofie en kunst bestudeerde. Lauweriks en De Bazel baseerden zich op de kennis over middeleeuwse kathedraalbouw die ze hadden opgedaan bij Pierre Cuypers voor hun cursus over de proportieleer en het ontwerpen op systeem. Over de inhoud van hun cursussen is verder weinig bekend. “Omdat vergelijkende godsdienststudie een van de doelstellingen van de Theosofische Vereniging is, ontwikkelden zij een bredere visie en stelden vast hoe maat en kleur ook in niet westerse culturen tot expressie komt. Zo ontdekten ze de daar achterliggende universele wetmatigheden en pasten die dan ook daadwerkelijk toe.”Mariël Polman en Klaas van Harten (2012) Als voorbeeld noemden zij hierbij het gebouw van de Nederlandsche Handel Maatschappij1919-1926 aan de Vijzelstraat, met verwijzing naar het tegelwerk en het vloertegelpatroon dat De Bazel zelf ontwierp.
Sinds 2007 is het Stadsarchief Amsterdam gevestigd in Gebouw De Bazel na een vier jaar durende verbouwing van dit RijksmonumentNr. 46509 door Claus en Kaan Architecten.
Het Nederlands Architectuurinstituut omschreef Lauweriks als “een vooraanstaand theoreticus met grote invloed op stromingen die aan het begin van de 20e eeuw opkomen, zoals de Amsterdamse School, De Stijl en Bauhaus” en “een belangrijke verspreider van de proportieleer of het systeemdenken. Hij maakte de kunstnijverheid salonfähig binnen de architectuur.”
Grimmon zal de Vâhanacursus niet hebben gevolgd, maar is ongetwijfeld beïnvloed door de denkbeelden van zijn leermeester. Zijn kennismaking met kunstnijverheid, kleurenleer en internationale denkbeelden moet in deze periode hebben plaatsgevonden. ‘s Avonds volgde hij talencursussen Frans, Duits en Engels.
Ed. Cuypers
In 1905 stapte Grimmon over naar het bureau van Ed. Cuypers,Eduard Henricus Gerardus Hubertus, Roermond 18-04-1859 – Den Haag 01-06-1927 (68) neef van Pierre Cuypers. Lauweriks ging naar Düsseldorf, waar hij tot 1909 architectuurdocent was aan de Kunstgewerbeschule. Enkele jaren later werd hij directeur van de Kunstnijverheid- en teekenschool Quellinus, die in 1879 was opgericht en in 1883 opende aan de Frans Halsstraat 14-16 in Amsterdam. Het was een ambachtelijke kunstnijverheidsschool met als doel een vak te leren als meubelmaker, lithograaf of bouwkundige. Lauweriks verving de afdeling Bouwkundig Tekenen door de afdeling Binnenarchitectuur en Meubelkunst.
Een van de leerlingen van deze eerste vakopleiding was Ida Falkenberg-Liefrinck.Arnhem 22 juli 1901 – Berlijn 20 januari 2006 (104) Naar eigen zeggen leerde ze er plastisch denken van keramist Bert NienhuisGroningen 14-11-1873 – Amsterdam 26-05-1960 (76) maar over Lauweriks’ manier van lesgeven was ze minder enthousiast: “Hij gaf zelden gerichte opdrachten omdat hij vond dat alles uit de leerling zelf moest komen.”Dit citaat is afkomstig van een webpagina van Bonas via TU Delft, eind 2016 niet meer online was: http://www.bonas.nl/tud/sites/ida_falkenbergliefrinck/biografie/bio02.htm
© Archief Grimmon
