Piet Grimmon naar Buenos Aires
De Argentijnse regering voerde vanaf 1871 een actief beleid om Europese immigranten te werven om de pampa’s te ontginnen.
Schwierenga (1998) Maar de immigranten kwamen eind 19e eeuw terecht bij grootgrondbezitters, waar het Zuid-Amerikaanse paradijs niet bleek te bestaan. Toch vertrokken in de jaren 1905 tot 1918 wederom 2200 Nederlanders naar Argentinië, op zoek naar betere economische omstandigheden. Ditmaal waren de reizigers merendeels zakenlieden en kooplui. Piet Grimmon,Petrus Egbertus Gerardus, Amsterdam 28-09-1883 – Haarlem 07-06-1945 (61) inmiddels ingenieur, was een van hen. Hij reisde op 26 april 1910 naar Buenos AiresStadsarchief Amsterdam, OGDA00163000020 en richtte er een bedrijf op in elektrotechnische apparatuur. Hij werd een succesvol handelaar, keerde jaren later definitief terug naar Nederland en zou daar steenrijk worden als importeur van onderdelen voor de moderne auto-industrie.
SS Frisia
Op 5 september 1911 ondernamen ook Ad Grimmon en zijn collega Barend van den Nieuwen Amstel jr.Amsterdam 31-05-1883 – Amsterdam 12-09-1957 (74) de reis naar Argentinië; zij werkten in de jaren 2011-2013 bij het architectenbureau van Gerrit van Arkel.Loenen aan de Vecht 03-03-1858 – Abcoude 15-07-1918 (60) Oorthuys (2014), Montijn (2014) Ze maakten de overtocht met het kolossale stoomschip Frisia, het grootste schip dat in Nederland was gebouwd – op de werf van de Koninklijke Maatschappij De Schelde in Vlissingen. Het schip was bestemd voor de nieuwe passagiersverbinding op Zuid-Amerika die de Koninklijke Hollandsche Lloyd (KHL) in 1907 had geopend vanuit Amsterdam.De Haas (1998), Smits (2021). De Frisia vertrok op 21 juli 1909 op de eerste reis van Amsterdam naar Zuid-Amerika Hiermee volgde de KHL de Nederlandsch Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij NASM, die al in 1888, tijdens de hoogtijdagen van de tweede emigratiegolf naar Zuid-Amerika, de lijn Rotterdam-Buenos Aires was opgestart.Vanaf 1896 bekend als de Holland Amerikalijn (HAL)
Grimmon en Van den Nieuwen Amstel reisden tweede klasse met de SS Frisia, vanaf de Oostelijke Handelskade in Amsterdam. Eigenlijk bevatte het driedeks schip alleen een eerste klasse (voor 80 passagiers) en een derde klasse (voor 1160 passagiers); de ‘tweede klasse’ betrof de zogenoemde ‘verbeterde derde klasse’. Er is ‘grote zorg gedragen voor het comfort van de eerste klasse passagiers, ook de belangen van de derde klasse passagiers zijn niet uit het oog verloren’, schreef de Middelburgsche Courant over de proefvaart van de Frisia in 1909. ‘Ook voor hen zijn badkamers beschikbaar, zijn de closets van waterleiding voorzien, geschiedt de verwarming door stoom en de verlichting door elektriciteit, is gefiltreerd water verkrijgbaar en zijn de hutten ruim en goed geventileerd. In de verbeterde derde klasse is een flinke eetzaal, die plaats biedt voor 116 personen, een ruim promenadedek met gemakkelijke banken, een buffet enz.’Middelburgsche Courant, 13 juli 1909
Op zaterdag 21 oktober 1911 kwam het schip, na zes weken varen, aan in de haven van Buenos Aires.
Sir Edward & Sir Ambrose Poynter
Ad Grimmon had zich uitgeschreven uit het Amsterdamse Bevolkingsregister, en gaf hierbij Piet op als degene bij wie hij in Buenos Aires zou gaan wonen. In hoeverre hij en Van den Nieuwen Amstel van plan zouden zijn geweest om zich daar te oriënteren op mogelijkheden is niet bekend. In zijn curriculum noteerde hij later dat hij als bouwkundig tekenaar aan het werk ging bij Sir Edward Poynter.Edward John, Parijs (FR), 20-03-1836 – Londen (VK) 26-07-1919 (83) Grimmon (1941) Hierover is nog de nodige onduidelijkheid. Sir Edward Poynter was een Engelse kunstschilder en ontwerper, maar geen architect. Zijn vader Sir Ambrose Poynter was dat wel, evenals zijn zoon Sir Ambrose MacDonald Poynter,Londen (VK), 24 Gower Street, Bloomsbury, 26-09-1867 – 31-05-1923 (55) ook wel ‘Ambo’ genoemd. Via zijn moeder Lady Agnes MacDonald1843 – 1906 (63) was Ambo een neef van schrijver en dichter Rudyard Kipling,Bombay (Brits-Indië), 30-12-1865 – Londen (VK) 18-01-1936 (70) auteur van onder meer de verzamelde verhalen en gedichten in The Jungle Book.
Ambo wilde aanvankelijk ook zelf dichter worden, maar hij werd kalligraaf, kunstenaar en architect. Hij deed mee aan de prijsvraag voor een monument in Buenos Aires, een cadeau van de Britse inwoners van de stad ter gelegenheid van de honderdjarige onafhankelijkheid van Argentinië. De inzendingen voor de prijsvraag werden tentoongesteld in de indrukwekkende Salón del Bon Marché, de huidige Galerías Pacífico in Buenos Aires, waar Ambo ook zelf werkte.Wright (2006) Hij won de prijsvraag met zijn ontwerp voor een klokkentoren, een soort miniatuur Big Ben; hij moet trots zijn geweest op zijn Torre des Ingleses, met “its finest structure of its kind since the fifteenth century”, zoals hij zelf zei.Flanders (2002) Hij bouwde de toren in samenwerking met het Argentijnse architectenbureau Hopkins y Gardom; bouwmaterialen en technisch specialisten werden uit Engeland gehaald.Schávelzon (2009) Mogelijk behoorde Grimmon tot dit gezelschap.
De toren werd in 1916 opgeleverd, middenin de Eerste Wereldoorlog. Grimmon en Van den Nieuwen Amstel waren toen al een paar jaar terug in Nederland.Tijdens de Falklandoorlog in 1982 werd de toren gezien als symbool van het Brits-Argentijnse conflict. Als gevolg hiervan probeerden anti-Britse Argentijnen meermaals om de toren op te blazen, die daardoor behoorlijk werd beschadigd. De Torre des Ingleses is eind jaren ’90 volledig gerestaureerd en kreeg de nieuwe, neutrale naam Torre Monumental. Schávelzon (2009)
Terug in Nederland: Bussum en Bilthoven
Grimmon en Van den Nieuwen Amstel waren in 1913 weer in Nederland; ze maakten de terugreis nog geen jaar nadat de Titanic was vergaan tijdens de oversteek van Southampton naar New York. Of ze wederom samen reisden in niet bekend.Tijdens de Falklandoorlog in 1982 werd de toren gezien als symbool van het Brits-Argentijnse conflict. Als gevolg hiervan probeerden anti-Britse Argentijnen meermaals om de toren op te blazen, die daardoor behoorlijk werd beschadigd. De Torre des Ingleses is eind jaren ’90 volledig gerestaureerd en kreeg de nieuwe, neutrale naam Torre Monumental. Schávelzon (2009)In maart 1913 trad Van den Nieuwen Amstel op bij de aanbesteding een landhuis aan de Gooweg in Noordwijk, namens architect Rob van ‘t Hoff, in opdracht van uitgever H.E. Stenfert Kroese; Van ‘t Hoff verbleef toen in Amerika om architect Frank Lloyd Wright te ontmoeten en enkele door hem ontworpen gebouwen te bezoeken.Leidsch Dagblad, 29 maart 1913
Ad Grimmon werkte na terugkomst, in de jaren 1913-1914 weer bij architect Gerrit van Arkel. Hij was in ieder geval op 1 juli 1914 weer in Amsterdam, een maand voordat WO I uitbrak. Op die dag was hij getuige van persfotograaf Ad Regoort bij diens huwelijk met Toos Brondgeest en ondertekende hij als zodanig de trouwakte. Het Amsterdamse Bevolkingsregister schreef hem op 10 oktober 1914 weer in.Stadsarchief, OGDA00163000020 Grimmon trok weer in bij zijn ouders aan de Kerkstraat 311-II in Amsterdam en verhuisde een jaar later, op 18 december 1915, naar de Amersfoortsestraatweg 6 in Bussum. Daar verloofde Ad Grimmon zich in april 1926 met Toos Brondgeest, die vier maanden eerder alweer was gescheiden van Ad Regoort.
Van den Nieuwen Amstel maakte in zijn cv geen melding van het Argentijnse avontuur; daarop staat dat hij van 1911 tot 1914 bij Van Arkel werkte.Oorthuys, e-mail 18 juli 2014 Grimmon noemde zijn Zuid-Amerikaanse verblijf wel, in de aanvraag voor het lidmaatschap van de Bond van Nederlandse Architecten BNA die hij deed in 1941. Ook noteerde hij dat hij bouwkundig tekenaar bij Van Arkel was – zowel voor als na de buitenlandse werkperiode 1911-1913 bij Poynter.Grimmon (1941)
Argentijnse villa in Bilthoven
In 1920 keerde Ad Grimmon met Toos Brondgeest vanuit Bussum terug naar Amsterdam. Daar strandde hun huwelijk na het vroegtijdig overlijden van hun tweede zoon. Grimmon zou vervolgens enkele jaren op verschillende adressen wonen, onder meer bij de familie van Soesman Konijn in de De Lairessestraat, het woonhuis dat hij in 1916 had ingericht.Peter Konijn, 30 september 2021 Ook verbleef hij bijna een jaar in de zogenoemde ‘Argentijnse villa’ El Rancho in Bilthoven; van oktober 1926 tot augustus 1927. Over deze villa gaat het verhaal dat er een Nederlander woonde, die na een verblijf van vele jaren in Argentinië naar Nederland moest terugkeren om gezondheidsredenen.De Graaf (2006) Misschien is dat, en niet werk of oorlog, de reden geweest waarom Grimmon is teruggekomen uit Argentinië.
© Archief Grimmon
